Sla jij af en toe een dagje vlees over of eet je het liefst helemaal vegetarisch of vegan, bijvoorbeeld met Jackfruit? Een goed idee, want het is fijn voor jezelf, de dieren en de planeet.
Een kleine cursus over vleesvervangers en hoe zij ontstaan.
Tempeh, tofu, seitan, jackfruit en sojabrokken
Bij Odin hebben we een ruim assortiment van de lekkerste kant-en-klare 100% biologische en plantaardige burgers, shoarmareepjes, worstjes en falafel. Ze zitten allemaal natuurlijk al boordevol kruiden en flavour, zodat je ze eigenlijk alleen nog maar hoeft op te bakken. Heerlijk!
Vleesvervangers waar je alle kanten mee op kan!
Deze top 5 bestaat echter uit vleesvervangers waar je zelf nog alle kanten mee op kan. Ze zijn stuk voor stuk neutraal van smaak waardoor jij ze dus helemaal kunt aanpassen aan jouw smakenpallet. Fijne basisproducten om altijd in huis te hebben.
We leggen je graag de basics over deze multifunctionele vleesvervangers uit. Want wat is seitan nu eigenlijk precies? Waar is tempeh van gemaakt? Waar komt tofu vandaan? Hoe bereid je jackfruit of sojabrokken? En wat zijn de verschillen tussen deze 5 vleesvervangers?
1. Tempeh
Tempeh is van oorsprong een Indonesisch product. Het wordt traditioneel gemaakt van sojabonen, maar kan ook uit andere bonen en of zelfs rijst of kikkererwten bestaan. De ingrediënten worden gekookt en bij een tropische temperatuur gefermenteerd met een schimmel genaamd Rhizopus Oligospoorus. De schimmel zorgt ervoor dat de bonen na zo’n 24 uur als het ware aan elkaar groeien en een blok tempeh vormen. Dit proces zorgt voor een volle smaak die doet denken aan paddenstoelen. Een notige, bijna vlezige smaak vol umami.
Hoe gebruik je tempeh?
Tempeh kun je in plakken snijden en frituren. Als je bijvoorbeeld een Indonesisch gerecht maakt kun je vervolgens de tempeh marineren met een sausje van soja, knoflook, gember en honing. Maar je kunt de tempeh ook raspen en direct in de pan opbakken met wat uien, knoflook en Italiaanse kruiden voor bij een smaakvolle bolognesesaus. Ook kun je ervoor kiezen gesneden blokjes of driehoekjes tempeh te marineren en vervolgens op te bakken. Dan trekt de smaak van de marinade of dressing er extra goed in. Nog een optie: de tempeh scheuren in grove stukken en dippen in de bloem of panco, om zo de textuur van knapperige kip te krijgen…
Tip: Voordat je de tempeh gaat gebruiken, kun je ‘m even stomen in een stoom-netje in de pan. Zo gaat de gistgeur er een beetje af en worden de kruiden en smaken die je er later aan toevoegt nog meer opgenomen.
2. Tofu
Tofu werd ongeveer 2000 jaar geleden in China ontdekt, was in 500 na Christus op ruime schaal bekend en maakte rond 1300 deel uit van het dagelijks voedsel in Azië. Tofu is gestremde sojamelk gemixt met calcium- en magnesiumzouten. Het is een geconcentreerde massa eiwitten en olie die ontstaat door de opgeloste eiwitten te laten stollen. Dan wordt het, als een soort gestremde kaas, in een vorm gegoten en vacuüm verpakt. Zachte of ‘zijden’ tofu met een custardachtige structuur ontstaat door de sojamelk in de verpakking te laten stremmen.
Hoe gebruik je tofu?
Hoewel losse tofu niet heel bijzonder smaakt, smaken tofublokken in een curry of misosoep eigenlijk heel erg lekker. Ze geven een fijne structuur aan het gerecht en een extra dosis proteïne. Ook tofu kun je goed frituren en daarna marineren of dus juist andersom. Lekker in een Vietnamese Bahn Mi. Varieer ook eens door de tofu in de oven te marineren met bijvoorbeeld een Afrikaanse kruidenmix!
3. Seitan
Vegetarische koks, vooral in boeddhistische landen zoals China en Japan, experimenten al heel lang met vleesvervangers. Seitan kent zijn oorsprong in de 11e eeuw en stond in China bekend als ‘mien chin’, ofwel ‘spier van de bloem’. In Japan kreeg deze vleesvervanger, die veel werd gegeten in boeddhistische kloosters, de naam seitan. Seitan wordt gemaakt door de eiwitextracten, de gluten, uit tarwe te halen. Vervolgens worden deze glutenvezels gekneed waardoor ze heel elastisch worden. Ze lijken dan ook erg veel op vezels van vleeseiwitten. Vandaar dat seitan bekend staat als de basis vleesvervanger die het meest lijkt op vlees.
Hoe gebruik je seitan?
Seitan wordt vaak gekookt in een smaakvolle bouillon. Zo krijgt het gerecht extra veel smaak. Je kunt seitan verwerken in stoofgerechten of bij een wok serveren met zoetzure saus. Ook kun je de seitan frituren en verwerken tot burger. Ook lekker in een goedgevulde soep of aan een spiesje met pindasaus!
4. Jackfruit
Jackfruit is een hele grote, groene vrucht, afkomstig uit Azië, Afrika en Zuid-Amerika. Jackfruit is de vrucht van een snelgroeiende boom genaamd nangka of jack tree. Het is een bijzondere vrucht. Van de buitenkant stekelvormig met van binnen stevig vruchtvlees. Het vruchtvlees heeft een lekker stevige, vlezige structuur, die veel lijkt op pulled pork of pulled chicken. Daarnaast neemt het vruchtvlees heel goed smaak op, dus kun je ‘m goed marineren. Jackfruit is ook een heel voedzame vrucht, echter zit in jackfruit wel minder ijzer en eiwit dan in de andere vleesvervangers. Wel bevat deze fruitsoort veel vitamine C.
Hoe gebruik je jackfruit?
Ga voor pulled jackfruit: trek het vruchtvlees uit elkaar en kruid het lekker. Even bakken in de pan of in de oven en combineer het hoe jij wilt!
5. Sojabrokken
Sojabrokken zijn gemaakt van gedroogd en gepoft soja-eiwit.. Eerst wordt de olie uit de sojabonen geperst en van het residu wordt een soort papje gemaakt wat in vormen wordt geperst. Dan worden deze vormpjes gepoft, zoals popcorn, wat zorgt voor de luchtige structuur die een beetje op vlees lijkt. Door het gebruik van deze techniek nemen de sojabrokken goed smaken op. Sojabrokken hebben van zichzelf niet veel smaak, dus die moet je zelf toevoegen door ze te marineren of goed te kruiden.
Hoe gebruik je sojabrokken?
Week ze in wat sojasaus of bouillon, dan nemen ze die smaak op. Even bakken in een beetje olie en je kunt ze gebruiken in je curry, nasi, door je salade of op een broodje. Ook zijn sojabrokken te gebruiken in stoofschotels of in een goedgevulde soep!